Geef terug aan de natuur. Heb je de ruimte en hier nog geen concrete bestemming voor? Wij helpen je met het realiseren van een gebied waar natuurlijke processen weer hun gang kunnen gaan. Robuuste natuur als habitat voor soortenrijkdom.
Authentieke natuur met natuurbeheer- en ontwikkeling
Zie je al voor je, wandelend door jouw natuurgebied? Maar weet je niet waar te beginnen? Wij nemen het hele proces onder onze hoede met als vertrekpunt jouw droombeeld.
Van natuurontwikkeling en natuurbeheer gaat ons hart sneller kloppen. We doen niets liever dan nieuwe natuur ontwikkelen of bestaande natuur herstellen en verrijken. Een plek waar robuuste natuur zich ontwikkelt tot een diversiteit aan habitatten voor diersoorten. Hoe meer van dit soort plekken we kunnen ontwikkelen hoe groter de verbindingszone tussen deze gebieden wordt. Een groen lint door Nederland.
Om je alvast een idee te geven van wat er tijdens het proces bij komt kijken, nemen we je mee in de stappen.
Subsidies, inventarisatie, onderzoek en analyse
Een natuurontwikkelingsproject begint vaak met een onderzoek naar beschikbare subsidies. Overheden bieden verschillende financiële regelingen aan voor projecten die de natuur verbeteren. Zeker als deze bijdragen aan nationale of provinciale doelen zoals de uitbreiding van het Nationaal Natuurnetwerk (NNN). Deze subsidies zijn meestal bedoeld om de financiële drempel voor natuurontwikkeling te verlagen, en kunnen zowel functieveranderingen (bijvoorbeeld van landbouwgrond naar natuur) als specifieke inrichtingsmaatregelen ondersteunen. Het in kaart brengen van deze mogelijkheden is cruciaal voor een goed gefinancierd en haalbaar project.
Er zijn twee hoofdlijnen qua subsidieregelingen, deze kunnen in sommige gevallen gecombineerd worden.
Een natuurontwikkelingsproject begint vaak met een onderzoek naar beschikbare subsidies en eindigt met natuurbeheer. Overheden bieden verschillende financiële regelingen aan voor projecten die de natuur verbeteren. Zeker als deze bijdragen aan nationale of provinciale doelen zoals de uitbreiding van het Nationaal Natuurnetwerk (NNN). Deze subsidies zijn meestal bedoeld om de financiële drempel voor natuurontwikkeling te verlagen, en kunnen zowel functieveranderingen (bijvoorbeeld van landbouwgrond naar natuur) als specifieke inrichtingsmaatregelen ondersteunen. Het in kaart brengen van deze mogelijkheden is cruciaal voor een goed gefinancierd en haalbaar project.
Er zijn twee hoofdlijnen qua subsidieregelingen, deze kunnen in sommige gevallen gecombineerd worden.
Abiotiek, de verzameling van niet-levende factoren zoals bodem, waterhuishouding en reliëf, vormt de basis voor succesvolle natuurontwikkeling en bijbehorend natuurbeheer. Een gedegen onderzoek naar deze eigenschappen helpt inzicht te geven in fysieke kenmerken van het gebied. Deze kenmerken beïnvloeden namelijk welke flora en fauna in het gebied kunnen gedijen. Het onderzoeken van deze factoren stelt ons in staat om passende natuurtypen te kiezen die aansluiten bij de natuurlijke omstandigheden van het gebied.
Het in kaart brengen van de bestaande en potentiële natuurwaarden van een gebied geeft inzicht in de huidige ecologische waarde en wat er kan worden bereikt. Dit onderzoek kijkt naar de aanwezige planten- en diersoorten, ecosystemen en habitatten. Daarnaast worden de mogelijkheden verkend om nieuwe of zeldzame soorten aan te trekken door specifieke inrichtingsmaatregelen te treffen en het natuurbeheer hierop aan te passen. Het resultaat is een concreet overzicht van ecologische kansen en uitdagingen.
De historie van een gebied speelt vaak een belangrijke rol in natuurontwikkelingsprojecten. Elementen uit het verleden, zoals oude landschapsstructuren, historische grondgebruikspatronen en erfgoed, kunnen bijdragen aan de identiteit en aantrekkelijkheid van het gebied. Dit onderzoek richt zich op het vastleggen van cultuurhistorische elementen die in het huidige inrichtingsplan kunnen worden behouden of hersteld. Zo ontwerpen we een gebied dat niet alleen ecologisch waardevol is, maar ook culturele waarde heeft voor de gemeenschap en een band schept met het verleden.
Voordat we over gaan tot het uitwerken van het inrichtingsplan ten behoeve van de subsidieaanvraag, sturen we een conceptplan naar de provincie. Zij toetsen of het concept voldoet aan de gestelde voorwaarden en regels. Hierna krijgen we advies over het indienen van een goede en volledige subsidieaanvraag.
Natuurontwikkelingsplan en toetsing
Na het verzamelen van alle relevante informatie wordt een inrichtingsplan opgesteld. Dit plan bevat een ontwerp voor de landschappelijke inrichting en ontwikkeling van het gebied, waarbij alle factoren samenkomen. In de schetsen wordt bijvoorbeeld weergegeven waar nieuwe aanplant, waterpartijen, poelen of natuurpaden worden aangelegd. Dit inrichtingsplan vormt het hart van het project, waarbij elk element doelgericht is ontworpen om de ecologische en esthetische waarde van het gebied te versterken.
Na het verzamelen van alle relevante informatie wordt een inrichtingsplan opgesteld. Dit plan bevat een ontwerp voor de landschappelijke inrichting en ontwikkeling van het gebied, waarbij alle factoren samenkomen. In de schetsen wordt bijvoorbeeld weergegeven waar nieuwe aanplant, waterpartijen, poelen of natuurpaden worden aangelegd. Dit inrichtingsplan vormt het hart van het project, waarbij elk element doelgericht is ontworpen om de ecologische en esthetische waarde van het gebied te versterken.
Het omgevingsplan van de gemeente bepaalt hoe grond binnen hun gebied mag worden gebruikt. Een belangrijke stap is daarom het toetsen van het inrichtingsplan aan dit bestemmingsplan. Dit voorkomt mogelijke juridische problemen en zorgt ervoor dat de ontwikkeling van het gebied past binnen de bestaande beleids- en ontwikkelingskaders van de lokale overheid.
Bij natuurontwikkeling moet het plan ook voldoen aan de Wet natuurbescherming. Deze wet richt zich op de bescherming van specifieke diersoorten en natuurgebieden die als kwetsbaar of bedreigd worden beschouwd. Door de plannen te toetsen aan deze wetgeving, wordt voorkomen dat er met ontwikkeling, realisatie en natuurbeheer negatieve effecten ontstaan voor beschermde flora en fauna.
Afhankelijk van het type werkzaamheden kan het nodig zijn dat we vergunningen aanvragen. Denk bijvoorbeeld aan een omgevingsvergunning voor ingrijpende veranderingen in het landschap, of een watervergunning als er een aanpassing in de waterhuishouding gepland staat. Doordat we dit vroegtijdig in kaart brengen, verloopt het project soepel zonder ongewenste vertragingen.
Planning en risico’s
Een duidelijke projectplanning zorgt ervoor dat het natuurontwikkelingsproces efficiënt verloopt. In deze planning worden de benodigde stappen en de volgorde daarvan vastgelegd, zodat elke fase op tijd en volgens schema wordt uitgevoerd. Dit maakt het ook eenvoudiger om de voortgang te monitoren en zorgt ervoor dat het team de doelen stapsgewijs kan behalen.
Een duidelijke projectplanning zorgt ervoor dat het natuurontwikkelingsproces efficiënt verloopt. In deze planning worden de benodigde stappen en de volgorde daarvan vastgelegd, zodat elke fase op tijd en volgens schema wordt uitgevoerd. Dit maakt het ook eenvoudiger om de voortgang te monitoren en zorgt ervoor dat het team de doelen stapsgewijs kan behalen.
Naast de planning stellen we een financiële begroting op. Hierin worden alle kosten opgenomen, van onderzoek en ontwerp tot uitvoering en beheer. Door gedetailleerd inzicht in de kosten te bieden, kunnen we nauwkeurig budgetteren en alternatieve financieringsbronnen overwegen indien nodig.
Risico’s zoals weersomstandigheden, onvoorziene bodemstructuren, of beleidswijzigingen kunnen invloed hebben op de voortgang en het succes van het project. Door deze risico’s vooraf in kaart te brengen, kan het projectteam tijdig voorzorgsmaatregelen nemen en alternatieve plannen klaarleggen, zodat deze mogelijke obstakels tot een minimum worden beperkt.
Tot slot vinden we communicatie essentieel. Een goed communicatieplan helpt om alle betrokkenen – van omwonenden tot overheden en andere belanghebbenden – op de hoogte te houden van de voortgang van het project. Dit vergroot niet alleen het draagvlak, maar zorgt er ook voor dat de impact van het project breed wordt gedeeld en erkend
Het opstellen van een natuurbeheerplan
Aansluitend op het inrichtingsplan kunnen wij ook een beheerplan opstellen. In een natuurbeheerplan voor een nieuw aangelegd natuurgebied wordt beschreven hoe het gebied beheerd en onderhouden wordt om de ecologische en recreatieve doelstellingen te bereiken. Deze bevat de volgende onderdelen.
Om goed te beheren beschrijven we in het beheerplan de visie over het stuk natuur en de bijbehorende doelen. Die doelen zijn bijvoorbeeld: het bevorderen van biodiversiteit, het beschermen van specifieke dier- en plantensoorten en het herstellen van natuurlijke processen zoals waterbeheer en bodemkwaliteit. Verder kan de ontwikkeling (afhankelijk van de subsidie) ook gepaard gaan met recreatieve of educatieve doelen. Denk hierbij aan het realiseren van wandelpaden, vogelkijkhutten en informatieborden.
Om goed te beheren beschrijven we in het natuurbeheerplan de visie over het stuk natuur en de bijbehorende doelen. Die doelen zijn bijvoorbeeld: het bevorderen van biodiversiteit, het beschermen van specifieke dier- en plantensoorten en het herstellen van natuurlijke processen zoals waterbeheer en bodemkwaliteit. Verder kan de ontwikkeling (afhankelijk van de subsidie) ook gepaard gaan met recreatieve of educatieve doelen. Denk hierbij aan het realiseren van wandelpaden, vogelkijkhutten en informatieborden.
Om na de aanleg de ontwikkelingen te monitoren, doen we een nulmeting van de flora- en faunasoorten die we in het begin aantreffen. Dit geldt ook voor het in kaart brengen van de huidige habitatten, zoals bos, moeras, grasland en waterpartijen.
Welk beheer wordt toegepast hangt af van het type natuur dat wordt gerealiseerd. Natuurbeheer heeft betrekking op waterstanden, sloten schonen, snoeien en zagen van bomen, maaien of grazen, het verwijderen van (invasieve) exoten en infrastructuur. Deze beheermaateregelen zijn gekoppeld aan een tijdsplan en budgetoverzicht. Hierin staat welke acties in welke periode van het jaar moeten worden uitgevoerd en welke kosten daarvoor staan
Voor het behalen van de doelen is het belangrijk om te weten welke ontwikkelingen er in het landschap plaatsvinden. Periodiek inventariseren we de dieren en planten, testen de waterkwaliteit en houden we bij hoe de vegetatie zich ontwikkeld. Dit zetten we in een evaluatieschema om te bepalen of er aanpassingen in het natuurbeheer nodig zijn om bij te sturen, zodat we de doelen blijven behalen.
Alle betrokken partijen staan omschreven in het plan. Zij worden op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen en maatregelen. Partijen zijn bijvoorbeeld natuurorganisaties, overheden, vrijwilligers en uitvoerders. Daarnaast gelden er procedures voor het handhaven van regels, over bijvoorbeeld, toegang, afvalbeheer en het niet verstoren van wilde dieren.
Ecologische begeleiding
Ecologische quickscan
Flora en fauna onderzoek
Woningcorporaties
Door de ogen van de natuur